افشاگری جنجالی مجید عشقی از پشت‌پرده ریزش ۱۴۰۲ | ردیابی ۸هزار کد مشکوک، بازپرسی در سازمان بورس

بورس24 : رئیس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار از بررسی حدود 8000 کد معاملاتی با ظن برخورداری از اطلاعات نهانی در موضوع افزایش نرخ خوراک پتروشیمی ها در بهار 1402 خبر داد.

مجید عشقی که برنامه «کد به کد» بورس سخن می گفت ، در این باره توضیح داد : ما در بورس بلافاصله تمامی افرادی را که در آن دوره معاملاتی یعنی از میانه اردیبهشت 1402 تا زمان ابلاغ مصوبه یعنی 31 خرداد و حتی بعد از آن اقدام به فروش سهم کرده بودند را شناسایی کردیم. بخش «مدیریت نظارت بر بازار» کدهای معاملاتی تمامی این اشخاص را استخراج کرد و الگوهای معاملاتی آنان را از چند ماه قبل تا چند ماه بعد از آن بررسی نمود تا مشخص شود هر روز چه نوع الگویی در معاملات خود داشته‌اند. در این فرآیند، حدود 7 تا 8 هزار نفر که حجم معاملاتشان از یک حداقل مشخص بالاتر بود، مورد بررسی قرار گرفتند. به‌ویژه اشخاصی که در آن دوره فروش‌هایی با مبالغ بالای ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان داشتند، به‌صورت دقیق‌تر بررسی شدند تا مشخص شود چه کسانی دارای الگوی معاملاتی مشکوک هستند.

بازپرسی در بورس

وی افزود : نتیجه این بررسی‌ها منجر به شناسایی حدود پانصد و چند نفر شد که از میان آنان ابتدا حدود چهل و چند نفر با حجم معاملات درشت‌تر و با تمام اطلاعات مربوط به آنان به مراجع قضایی معرفی شدند؛ زیرا معاملاتشان مشکوک به استفاده از اطلاعات نهانی یا رفتارهای غیرعادی بود. پس از آن، سایر افراد (حدود 500 نفر) نیز شناسایی شدند و جلسات متعددی در این خصوص در سازمان بورس تشکیل شد. حتی جلسات بازپرسی با تشخیص دادسرا در محل سازمان بورس برگزار گردید و از فعالان بازار دعوت به عمل آمد.

رئیس پیشین سازمان بورس و اوراق بهادار ضمن اشاره به این موضوع که با توجه به زیاد بودن تعداد افراد برای جلوگیری از ایجاد هیجان و نگرانی در بازار، جلسات به‌صورت کارشناسی و منظم در سازمان بورس برگزار شد، ادامه داد: در این جلسات، پاسخ‌های معامله‌گران درخصوص الگوهای معاملاتی و دلایل انجام معاملاتشان اخذ و به‌صورت منسجم جمع‌آوری گردید. در حال حاضر، از سرنوشت دقیق آن پرونده‌ها اطلاعی ندارم، اما با توجه به مطالبی که بیان شد، هیچ‌گونه تصمیم‌گیری در جلسه هیئت دولت درباره موضوع «خوراک» وجود نداشت. بنابراین، فروشندگانی که در آن بازه زمانی اقدام به فروش سهام کردند، اساساً به اطلاعات نهانی درباره خوراک دسترسی نداشتند تا بتوان آن را مصداق استفاده از اطلاعات محرمانه تلقی کرد.موضوع صرفاً به این مربوط بود که در فضای غیررسمی و در مکالمات درگوشی، گفته می‌شد دولت اعتقاد دارد که رشد بازار نباید با چنین سرعتی ادامه پیدا کند. همین برداشت موجب شد عده‌ای به‌صورت دومینویی اقدام به فروش سهام کنند که پیامدهای خاص خود را در پی داشت. همچنین نحوه ابلاغ مصوبه دولت نیز سبب افزایش بی‌اعتمادی شد و این روند دومینویی در فروش سهام برای چند ماه ادامه یافت.

مخالف با بورس ، اطلاعات نهانی نبود؟

عشقی در برابر این سوال که همین انتقال موضوع مخالفت برخی از اعضای کابینه مرحوم رئیسی با رشد بورس به بیرون بازار آیا اطلاعات نهانی محسوب نمی شد که مستلزم برخورد باشد ، توضیح داد : موضع افراد مخالف رشد بورس در دولت که مشخص بود و همواره در رسانه ها حرف می زدند لکن ما از وجود نامه مشاور وقت رئیس جمهور در خصوص این که شاخص بورس باید عدد 1.6 میلیون واحد باشد 6 ماه بعد از نگارش آن مطلع شدیم. در واقع بعد ها این موضوع آشکار شد.

در جلسه هیات دولت چه گذشت؟

این مقام سابق نظارتی در بورس در برابر این سوال که در جلسه 17 اردیبهشت 1402 که به عنوان نقطه شروع ریزش بورس مطرح می شود ، چه مواردی مطرح شد ، پاسخ داد : در جلسه هیات دولت برخی می‌گویند نرخ خوراک پتروشیمی ها باید ۷۰۰۰ تومان شود ، وزیر وقت اقتصاد مخالفت می‌کند و می‌گوید این تصمیم موجب زیان شدید شرکت‌ها خواهد شد و هزینه‌ها را بسیار بالا می‌برد و در شرایط فعلی برای شرکت‌ها مناسب نیست. در مقابل، سازمان برنامه و بودجه استدلال‌های خود را داشت و تأکید می‌کرد بودجه باید تأمین شود.در آن جلسه نهایتاً به جمع‌بندی نمی‌رسند و تصمیم‌گیری انجام نمی‌شود. مقرر می‌گردد وزارت نفت، سازمان برنامه، وزارت اقتصاد و انجمن‌های صنفی مربوطه، از جمله انجمن صنفی پتروشیمی‌ها و متانولی‌ها، مجدداً بر سر این موضوع بنشینند و عدد دقیق افزایش نرخ را مشخص کنند.در نتیجه، تصمیم نهایی اتخاذ نمی‌شود که کسی بخواهد از آن مطلع شود.

همه می دانستند نرخ خوراک گران می شود

وی با بیان این که همه می‌دانستند که نرخ خوراک افزایش پیدا خواهد کرد ، خاطرنشان کرد : اما مسئله اصلی نحوه افزایش و عدد دقیق آن بود. آن عدد نیز در اردیبهشت‌ماه نهایی نشد. در آن جلسه، برخی عدد ۹۰۰۰ تومان را مطرح کردند، وزیر نفت نظر دیگری داشت و سازمان برنامه حتی ارقام بالاتری مانند ۱۱ هزار تومان را مطرح کرده بود. به طور کلی، اعداد بسیار بالاتری نیز طرح شد، اما در نهایت، عددی که باید بر سر آن توافق نهایی صورت گیرد، در همان جلسه جمع‌بندی نشد.

عشقی ادامه داد : ما تمام دستگاه‌هایی را که احتمال می‌دادیم با وزارتخانه‌های مختلف در ارتباط باشند را بررسی کردیم و فروش‌های آن‌ها را مورد ارزیابی قرار دادیم.همچنین سازمان‌هایی را که ممکن بود با افراد حاضر در دولت ارتباط داشته باشند، به‌صورت کامل بررسی کردیم. هر چند اصل موضوعِ وجود اطلاعات نهانی در آن جلسه هیئت دولت زیر سؤال بود، یعنی در آن جلسه تصمیمی گرفته نشده بود که بتوان بر اساس آن ادعایی مطرح کرد.